İLMİN VE ALİMİN FAZİLETİ
1. Allah rahmet etsin o kimseye ki Allah’ın farzlarından bir veya iki farzı öğrenir, onunla amel eder ve onu amel edecek olan başkalarına da öğretir.
2. “İlm-i Bâtın” (İman ilmi) ve ilm-i ledün (Esma, Sıfat ve İhlâs ilmi) Allah’ın sırlarından bir sırdır ve hikmetlerinden bir hikmettir. Allah onu kullarından layık olanlarına ve dilediğinin kalbine ilka ve ilham eder.
3. İman ilmini öğrenin! Biliniz ki, bu ilmi öğrenmek Allah’tan haşyeti ve Allah korkusu olan “haşyetullah”ı netice verir. Bu ilmi öğrenmek ibadettir, müzakeresi tesbihtir ve bu ilimden bahsetmek cihattır.
4. Bir âlimin döşeğine yaslanarak bir saat kitabını mütalaa etmesi, bir abidin yetmiş saat ibadetinden daha hayırlıdır.
5. İlim talebesi Rahmanın talibidir. İlim talebesi İslam’ın rüknü ve direğidir. Allah onların mükâfatını peygamberleri ile beraber verir.
6. Allah katında ilim öğrenmek namazdan, oruçtan, hacdan ve Fi-Sebilillah cihaddan daha efdaldir.
7. İlminden faydalanılan bir âlim, ilim sahibi olmayan yetmiş abiden hayırlıdır.
8. Dünya menfaati için ilim öğrenene (Veyl) yazıklar olsun. (Veyl, cehennemde bir vadinin adıdır.)
9. İnsana fayda veren bir hikmet kelimesini öğrenmek bir sene nafile ibadetten hayırlıdır. İlim müzakere edilen mecliste bir saat oturmak bir köle azat etmekten daha hayırlıdır.
10. Senin vasıtanla bir kişinin hidayeti bulması senin için güneşin üzerine doğup battığı yerlere sahip olmaktan daha hayırlıdır.
11. Âlimin mürekkebi ile şehitlerin kanı mizanda tartılır da âlimin mürekkebi şehitlerin kanından daha ağır gelir.
12. Kişinin hidayetini artıran ve kendisini bir kötülükten alıkoyan bir hikmet kelimesini öğretmekten daha faziletli hediye olamaz.
13. İman-ı tahkikiyi kazandıran ilimden bir bab öğrenmek, onunla amel etsin etmesin bin rekât nafile namaz kılmaktan daha hayırlıdır. Bir de onu başkalarına öğretmek gibi onunla amel edilirse onu öğrenen ve hidayete erenlerin bütün sevapları kıyamete kadar onun amel defterine yazılır; ama işleyenin sevabı da noksanlaşmaz.
14. Bir kimse İslam dinini ihya amacı ile iman ilminden bir bab öğrenirse onun ile peygamberler arsında bir “Nübüvvet” derecesi kalır.
15. Bir mü’minde dört haslet bulunursa ona cennet vacip olur: Dilinde doğruluk, malında cömertlik, kalbinde insanlara karşı sevgi ve şahitte ve gaibde olana nasihat etmek. (Yani dili ile ve kalemi ile nasihat etmek)
16. Ümmetimden ilhama mazhar kâhinlerden biri gelecek, Kur’andaki iman ilmini ders verecek ki onun gibi imanı ders veren bir kimse ne öncesinden ne de sonrasında olmayacak…
17. İlim talebi halinde kendisine eceli gelerek vefat eden kimse şehit olarak vefat eder.
18. Kur’an-ı Kerime hizmet edene hizmet ediniz. Kur’ân-ı kerime hizmet edene ikram ediniz.
19. Kur’an-ı Kerimin varisi olan ve Kur’âna hizmet eden ulemaya hürmet ve ikram ediniz. Çünkü onlar peygamberin varisidirler.
20. Said, fitnelerden kurtulan kişidir. Pek çok imtihanlara ve belalara uğratılır da sabreder. Ne mutlu o sakalsız adama!
21. Din ahir zamanda pek şiddetli musibet ve sıkıntılara uğratılır. Bu fitnelerden ancak Allah’ı tanıyan ve dinini çok iyi bilen biri kurtulur. Bu kişi diliyle, kalbi ile ve kalemi ile mücadele eder. Bu kimseye geçmiş bilginlerin tüm ilimleri verilmiştir.
22. Benî Âdemin en cömerdi benim. Benden sonra insanların en cömerdi o kimsedir ki, Kur’an ilmini öğrenir ve onu bütün dünyaya neşreder. O kimse ahirette bir ümmet olarak haşrolunacaktır.
23. Dikkat edin! Kim Kur’ân-ı kerimi öğrenir ve Kur’ân ilmini de öğrenir ve içindeki hakikatleri insanlara öğretmek amacı ile öğrenirse ben onun cennete girmesine rehber olurum.
24. Dinde olmayan ve sonrada dine sokuşturulan bid’alardan sakının. Bilin ki bütün bid’alar dalalettir, bütün dalaletlerin sonu cehennemdir.
25. En faziletli cihat zalim sultana hak ve hakikati söylemektir.
26. Cihadın en faziletlisi kişinin hevası ile mücahede etmesidir.
27. Mücahit nefsi ile cihat eden, muhacir ise günahlardan kaçandır.
28. Peygamberimize (sav) soruldu: “En hayırlı amel hangisidir?” Peygamberimiz (sav) “Allah’ı tanıtan ilim her şeyden hayırlıdır” buyurdular. Suali soran “Biz ameli sorduk, siz ilimden bahsettiniz” dedi. Peygamberimiz (sav) buyurdu: “Marifetullah ile olan az amel fayda verir; bu ilimden yoksun olana çok ameli fayda vermez” buyurdular.
29. Dilediğiniz ilmi öğrenin, şurası muhakkak ki amel etmedikçe ilim size fayda vermez.
30. Kul Allah’a olan ibadetinde gevşeklik gösterirse Allah onu gam ve kedere müptela kılar.
31. Kim bildiği ile amel ederse Allah ona bilmediğini öğretir.
32. Kim uyumadan önce bir kitaptan bir bab okursa uykusu ibadet olur.
33. Bir kimse âdeti olan ibadetini bir hastalık veya yolculuk münasebeti ile yapamazsa Allah ona yapmış gibi kabul eder.
34. Akıllı nefsini itham eden ve ölümünden sonrası için amel edendir. Ahmak ve aptal ise nefsinin arzusuna uyan ve Allahtan af beklentisi içinde olandır.
35. Ahirette hesaba çekilmezden önce nefsinizi hesaba çekin. Amelleriniz mizana çekilmeden önce kendi amelinizi mizana çekin.
36. Her nerede olursan ol Allah’tan kork. İşlemiş olduğun bir günahın arkasından hemen bir iyilik yap ki onu mahvetsin. İnsanlara güzel ahlakla muamele et.
37. Amellerin en faziletlisi kardeşine seviç ve sürür vermen veya borcunu ödemen veyahut da yemek yedirmendir.
38. Hikmetin başı Allah korkusudur; şüpheli şeylerden kaçınmak da amellerin en değerlisidir.
39. Amellerin en hayırlısı dilin Allah’ı zikreder halde vefat edip Allah’a kavuşmandır.
40. Hiç ölmeyecekmiş gibi dünyaya çalışın, yarın ölecekmiş gibi ahretine çalış.